“Een feest, denk ik,” zeggen enkele passerende fietsers tegen elkaar als ze een grote groep mensen Paviljoen Appelbergen zien binnengaan. “Ja hoor, kijk maar, ik zie een harmonie-orkest. Het is een feest.”
Maar een feest was het niet waarvoor de circa honderd aanwezigen bijeen gekomen waren. Een uur voordat de fietsers hen de horecagelegenheid zagen binnentreden, waren ze vanaf datzelfde paviljoen in een stille tocht naar het monument in de Appelbergen gelopen, begeleid door sereen tromgeroffel.
Sinds 2004 worden daar elk jaar op 3 mei de slachtoffers van de Meistaking uit 1943 herdacht. De lichamen van 34 gefusilleerde stakers werden hier, in het Grote Veen in de Appelbergen, gedumpt. De plek werd voor de nabestaanden geheim gehouden. Pas na de oorlog werden negentien lichamen ontdekt en elders herbegraven. Vijftien personen zijn nimmer teruggevonden, ondanks intensieve zoekacties.
71 jaar geleden is het alweer – een mensenleven zowat. Maar de herdenking leeft nog steeds. Niet alleen bij nabestaanden en oorlogsveteranen. Nee, ook bij jongere generaties. Die de behoefte voelen om stil te staan bij de slachtoffers van de oorlog, om niet te vergeten wat zij deden voor onze vrijheid, en welke prijs zij daarvoor betaalden.
Er waren toespraken, door waarnemend burgemeester Janny Vlietstra, loco-commissaris van de Koning William Moorlag en voorzitter Ella Postema van het 3 Mei Comité Appèlbergen. Er werden kransen en bloemen gelegd, er was stemmige zang en een trompettist blies The Last Post en het Wilhelmus.
Nee, een feestje was het niet. Wel een mooie, sobere herdenking.
Vandaag is het 4 mei. Nationale dodenherdenking. Ook in Haren worden op diverse plaatsen de oorlogsslachtoffers herdacht. En morgen, 5 mei, dan vieren we alsnog een feestje. Het feest van de bevrijding.