Een warme, lome nazomermiddag. Kikkers kwaken in een forse vijver, een meertje bijna. Erachter, gezien vanaf de Boerlaan in Harenermolen, ligt een sprookjesachtig huisje.
Het lijkt een gewone recreatiewoning, beschut gelegen op een fors perceel, maar verder niet zo bijzonder. Het is evenwel een plek met historie.
De vijver maakte ooit deel uit van het landgoed Voorveld, één van de voorname buitenhuizen die Haren in het verleden kende. Het huis Voorveld stond aan de Rijksstraatweg, bij wat we nu Haren(d)ermolen noemen. De helft van het landgoed lag ten noorden van de huidige Boerlaan, de andere helft ten zuiden ervan.
Ook nu staat daar een fors huis met de naam Voorveld, maar dat werd in 1916 neergezet in plaats van het oude pand. Van het oorspronkelijke buitenhuis is het niet duidelijk wanneer het is gebouwd. De oudste vermelding is uit 1778, als het op de bekende Beckeringhkaart staat aangegeven en er een tekening van de voorgevel is.
Op de al even bekende kaart van Hottinger uit 1792 is meer precies de vorm van het landgoed weergegeven. Dit plaatje is een detail uit die kaart, maar dan een kwartslag gedraaid, zodat het noorden min of meer naar boven wijst, waardoor we de wegen erop beter kunnen duiden.
In rood – de kleuren zijn door mij toegevoegd, de oorspronkelijke kaart was uiteraard zwart-wit – is de Rijksstraatweg te herkennen. De lichtgele lijn is de huidige Boerlaan, en de vijver is blauwgekleurd.
In 1790 werd het huis verkocht door de erven van burgemeester Tjaarda van Berchhuis aan de heer J.F. Fockens, die het waarschijnlijk kocht in opdracht van H.N. la Clé, die tussen 1811 en 1816 burgemeester van Haren was. Na diens overlijden in 1816 kende het landgoed verschillende eigenaren en was het onder andere een pension.
Precies honderd jaar later, in 1916, werd Voorveld gekocht door de rijke houthandelaar H. Nanninga, die het huis – of wat daar nog van over was – liet afbreken en het huidige Voorhuis liet bouwen. Op het zuidelijk deel van het landgoed liet hij een nieuw huis verrijzen dat Houtrust heette, en dat nu de naam De Dobbe draagt.
In 1918 werd een stuk terrein van circa twee hectare, waarin de oude vijver lag, verkocht aan Nathan de Vries uit Groningen. Die liet hier een ‘bescheiden buitenhuisje’ bouwen, dat we hier op de foto zien.
Het huidige Voorveld is thans in gebruik als kantoorruimte.