Aan de Rijksstraatweg in Glimmen staat een opvallend bakstenen beeld van een man te paard: Don Quichot. Het beeld is ontworpen, en wellicht zelfs zelf gemetseld, door de tamelijk bekende, maar wat ondergewaardeerde architect Egbert Reitsma, die tot zijn dood in 1976 in het bijbehorende huis woonde.
Reitsma (geboren in 1892 te Ulrum) begon zijn loopbaan als timmerman en aannemer, maar werd na een opleiding aan de Academie Minerva uiteindelijk architect. Hij staat vooral bekend als architect van voornamelijk gereformeerde kerken, maar ontwierp veel meer dan dat.
Zijn bekendste werk is ongetwijfeld het Noorder sanatorium ‘Dennenoord’ in Zuidlaren, met een prachtige, bijgelegen artsenwoning. Minder bekend en imposant, maar ook erg mooi, zijn zijn waterpompstations bij De Groeve en Nietap.
Een deel van het ABN-kantoor aan de Grote Markt in Groningen is eveneens van zijn hand. Aan de gevel daarvan bevindt zich een bakstenen reliëf dat sterk doet denken aan het ruiterbeeld in Glimmen. Het is een uitbeelding van Sint Maarten, die – zoals bekend – de schutspatroon van de stad Groningen is, en naar wie de vrijwel naastgelegen Martinikerk is vernoemd.
Van de kerken die Egbert Reitsma ontwierp, is zijn ‘gereformeerde kathedraal’ in Andijk het meest bekend, maar Reitsma tekende ook kerken in onder andere Leeuwarden, Groningen (de Stadspark-kerk), Appingedam, Kollum en Glimmen (waaraan we eerder een bericht wijdden). Het sterk op het Glimmer kerkje gelijkende exemplaar in Onnen (nu als woonhuis in gebruik) is eveneens van Reitsma’s hand.
Over woonhuizen gesproken: die ontwierp Reitsma ook. Fraaie exemplaren zijn te vinden in Winsum en in de Oranjebuurt in Groningen, maar ook villa ‘t Fortje aan de Rijksstraatweg in Haren komt van zijn tekentafel.
Misschien opmerkelijk, maar het huis waar Egbert Reitsma zelf het laatste deel van zijn leven woonde, is niet door hem ontworpen. Hij kocht de bestaande woning, die toen Heemstede heette, en noemde het in 1956 Oeckelenhof, naar een van de vorige bewoners, Cornelis van Oeckelen, telg uit een bekend Glimmer geslacht van orgelbouwers.
Na het overlijden van Egbert Reitsma werd villa Oeckelenhof bewoond door diens zoon Lammert, die zelf ook architect was, en die in 2018 overleed. Vorig jaar werd het huis verkocht, en momenteel wordt het gemoderniseerd.
Zoon Lammert en diens dochter Frederiek (een kleindochter dus van Egbert) hebben de Stichting Egbert Reitsma opgericht, om de kennis over en de bekendheid met het werk van Reitsma te bevorderen en te vergroten. Helaas is de website van de stichting niet meer ‘in de lucht’ en de stichting is uitgeschreven bij de Kamer van Koophandel.
Dat is jammer, want Egbert Reitsma verdient meer bekendheid en zijn werk meer aandacht. Behalve een vernieuwende architect met een eigen, herkenbare stijl (“meester van de baksteen” werd hij wel genoemd) en een belangrijk oeuvre, was Reitsma ook een verdienstelijk schilder. Hij was lid van De Ploeg, en ook enige tijd bestuurslid van deze bekende Groninger kunstenaarsvereniging.